બાંગ્લાદેશમાં બગાવત વચ્ચે 5 ઓગસ્ટના રોજ શેખ હસીના બાંગ્લાદેશ છોડીને ભારતમાં આશરો લીધો. ત્યારથી તે અહીં રહે છે , તેણે પોતાનો દેશ છોડીને ભારતમાં આશરો લીધાને ત્રણ મહિના વીતી ગયા છે . અત્યાર સુધી તેણે ઘણા દેશોમાં રાજકીય આશ્રય મેળવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે પરંતુ હજુ સુધી તે તેમાં સફળ થઈ શકી નથી . આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ થાય છે કે શું કોઈ દેશના નેતાને ભારતમાં આશરો મળી શકે છે ? ચાલો જવાબ જાણીએ .
કયા સિદ્ધાંત હેઠળ નેતાઓને ભારતમાં આશ્રય આપવામાં આવે છે ?
તમને જણાવી દઈએ કે ભારતનો સિદ્ધાંત એવા નેતાઓ કે વ્યક્તિઓને આશ્રય આપવાનો નથી કે જેઓ અન્ય કોઈ દેશમાંથી આશ્રય માંગે છે. જો કે , ભારતે, સમયાંતરે , કેટલાક આંતરરાષ્ટ્રીય નેતાઓ અને લોકોને આશ્રય આપ્યો છે, જેમને રાજકીય કારણોસર અથવા જીવનની સલામતીને કારણે તેમનો દેશ છોડવાની ફરજ પડી હતી. દલાઈ લામાની જેમ અને તિબેટના હજારો લોકો ભારતમાં શરણાર્થી તરીકે રહે છે , પરંતુ આ પ્રક્રિયા પાછળ એક ખાસ કાનૂની અને રાજકીય કારણ છે.
ભારતના શરણાર્થી કાયદા અનુસાર , શરણાર્થીઓને સરકારી પ્રક્રિયાઓ અનુસાર આશ્રય આપવામાં આવે છે. ભારતની વિદેશ નીતિ અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધોના આધારે નિર્ણય લેવામાં આવે છે કે કોને આશ્રય આપવો જોઈએ અને કોને નહીં.
ભારતમાં આશ્રય મેળવવાના અધિકારની કાનૂની મર્યાદા કેટલી છે?
ભારતના કાયદા અનુસાર, આશ્રય મેળવવાનો અધિકાર વ્યક્તિની સલામતી પર આધારિત છે અને માત્ર તેની રાજકીય સ્થિતિ અથવા તે ક્યાંથી આવે છે તેના પર આધારિત નથી. જો કે, ભારતની આંતરિક સુરક્ષા અને વિદેશ નીતિને કારણે દેશના નેતાને આશ્રય આપવો કે ન આપવો એ સંવેદનશીલ બાબત બની શકે છે. ભારતીય બંધારણ મુજબ માનવાધિકાર અને શરણાર્થીઓના રક્ષણની વાત છે, પરંતુ આ નીતિ ત્યારે જ અસરકારક છે જ્યારે શરણાર્થીઓ જોખમનો સામનો કરે અને તેમના માટે તેમના દેશમાં સુરક્ષિત રહેવું શક્ય ન હોય.