પહેલગામ આતંકવાદી હુમલા પછી, ભારતની કાર્યવાહી પાકિસ્તાન માટે ઘણી રીતે સંકટ ઉભી કરી રહી હોય તેવું લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં, એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે પાકિસ્તાનમાં પણ દવાઓની અછત સર્જાઈ શકે છે.
જીઓ ન્યૂઝના અહેવાલ મુજબ, હાલમાં, પાકિસ્તાન દવાઓ માટેના 30% થી 40% કાચા માલ માટે ભારત પર નિર્ભર છે, જેમાં સક્રિય ફાર્માસ્યુટિકલ ઘટકો (API) અને અનેક અદ્યતન ઉપચારાત્મક ઉત્પાદનોનો સમાવેશ થાય છે.ડ્રગ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી ઓફ પાકિસ્તાન (DRAP) એ પુષ્ટિ આપી છે કે ફાર્માસ્યુટિકલ ક્ષેત્ર પર પ્રતિબંધની અસર અંગે કોઈ ઔપચારિક સૂચના આપવામાં આવી નથી, પરંતુ આકસ્મિક યોજનાઓ પહેલાથી જ અમલમાં છે.
DRAP ના એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે 2019 ના સંકટ પછી, અમે આવા સંકટ માટે તૈયારી શરૂ કરી દીધી હતી. અમે હવે અમારી દવાની જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરવા માટે વૈકલ્પિક રસ્તાઓ શોધી રહ્યા છીએ. DRAP હવે ચીન, રશિયા અને ઘણા યુરોપિયન દેશોમાંથી વૈકલ્પિક સ્ત્રોતો શોધી રહ્યું છે. પરંતુ ફાર્મા ઉદ્યોગના આંતરિક સૂત્રો અને આરોગ્ય નિષ્ણાતોએ ચેતવણી આપી છે કે જો વેપાર સસ્પેન્શનના પરિણામોનો સામનો કરવા માટે તાત્કાલિક પગલાં લેવામાં નહીં આવે તો એક મોટો પડકાર ઊભો થઈ શકે છે.
આરોગ્ય મંત્રાલયને હજુ સુધી દવાની આયાતની સ્થિતિ સ્પષ્ટ કરતો કોઈ સત્તાવાર નિર્દેશ મળ્યો નથી, જ્યારે સરકારે ભારત સાથેના તમામ વેપારને સ્થગિત કરવાની જાહેરાત કરી છે. ફાર્માસ્યુટિકલ ક્ષેત્રને ડર છે કે સપ્લાય ચેઇનમાં વિક્ષેપ પાકિસ્તાનમાં ગંભીર સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે. પાકિસ્તાનમાં દવાઓના કાળા બજાર અંગે પણ પરિસ્થિતિ ગંભીર છે, જ્યાં નોંધણી વગરની અને અમાન્ય દવાઓ, જેમાંથી ઘણી ભારતીય મૂળની છે, અફઘાનિસ્તાન, ઈરાન, દુબઈ અને પૂર્વીય સરહદ દ્વારા પાકિસ્તાનમાં દાણચોરી કરવામાં આવે છે.
ગુરુવારે ફાર્માસ્યુટિકલ ઉદ્યોગના નેતાઓના એક પ્રતિનિધિમંડળે વેપાર પ્રતિબંધમાંથી મુક્તિ મેળવવાની અપીલ કરવા માટે ઇસ્લામાબાદની મુલાકાત લીધી. પાકિસ્તાન ફાર્માસ્યુટિકલ મેન્યુફેક્ચરર્સ એસોસિએશન (PPMA) ના પ્રમુખ તૌકીર-ઉલ-હકે જણાવ્યું હતું કે અમે વેપાર સંબંધોને સ્થગિત કરવા અંગે ચર્ચા કરવા માટે DRAP અને વાણિજ્ય મંત્રાલયના અધિકારીઓ સાથે બેઠકો યોજી હતી.
