ઈરાનના બંદર અબ્બાસમાં એક જોરદાર વિસ્ફોટ થયો છે. અત્યાર સુધી મળેલી માહિતી અનુસાર, આ વિસ્ફોટમાં ઓછામાં ઓછા 5 લોકોના મોત થયા છે અને 700 થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા છે. આ હુમલાએ 4 ઓગસ્ટ 2020 ના રોજ બેરૂત બંદર પર થયેલા વિનાશક વિસ્ફોટની યાદો તાજી કરી દીધી છે.
બંને ઘટનાઓથી માત્ર જાનમાલનું જ નુકસાન થયું ન હતું, પરંતુ આ મુશ્કેલીગ્રસ્ત દેશોના નાજુક રાજકીય અને સામાજિક માળખા પર પણ તેની ઊંડી અસર પડી હતી. એક તરફ, ઈરાન દાયકાઓથી આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિબંધો અને પ્રાદેશિક તણાવનો સામનો કરી રહ્યું છે, તો બીજી તરફ, લેબનોન રાજકીય અસ્થિરતા અને આર્થિક સંકટના દલદલમાં ફસાયેલું છે.
ઈરાની અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, બંદર અબ્બાસના શાહિદ રાજાઈ બંદર પર વિસ્ફોટ કન્ટેનરમાં સંગ્રહિત રસાયણોને કારણે થયો હતો. શરૂઆતના અહેવાલોમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે વિસ્ફોટ મિસાઇલ પ્રોપેલન્ટ બનાવવા માટે વપરાતા રસાયણોના શિપમેન્ટ સાથે જોડાયેલો હોઈ શકે છે.જોકે, વિસ્ફોટના ચોક્કસ કારણની તપાસ હજુ ચાલુ છે. એ વાત જાણીતી છે કે આ બંદર પર 2020 માં પણ ઇઝરાયલી સાયબર હુમલાનો શંકાસ્પદ સામનો કરવો પડ્યો હતો. આના કારણે એવી અટકળો શરૂ થઈ છે કે આ તાજેતરની ઘટના પાછળ પણ કોઈ કાવતરું હોઈ શકે છે.
તેનાથી વિપરીત, 2020 માં બેરૂત બંદર પર વિસ્ફોટ સ્પષ્ટ રીતે માનવસર્જિત આપત્તિ હતી. 2014 માં એક કાર્ગો જહાજમાંથી જપ્ત કરાયેલ અને છ વર્ષ સુધી બંદર પર અસુરક્ષિત રીતે સંગ્રહિત કરાયેલ લગભગ 2750 ટન એમોનિયમ નાઈટ્રેટમાં આગ લાગ્યા બાદ વિસ્ફોટ થઈ ગયો. આ બેદરકારીને કારણે 200 થી વધુ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા. બીજા 7,000 લોકો ઘાયલ થયા અને આશરે 300,000 લોકો બેઘર થઈ ગયા. વિસ્ફોટની શક્તિ એટલી વધારે હતી કે તેને બિન-પરમાણુ વિસ્ફોટોમાં સૌથી મોટો માનવામાં આવે છે.
ઈરાન અને લેબનોન વચ્ચેના સંબંધો ખૂબ જટિલ રહ્યા છે. ઈરાન, શિયા બહુમતી ધરાવતો દેશ, લેબનોનમાં શિયા સમુદાયનો અને ખાસ કરીને હિઝબુલ્લાહ જૂથનો મુખ્ય સમર્થક રહ્યો છે. લેબનીઝ રાજકારણમાં હિઝબુલ્લાહ એક મહત્વપૂર્ણ બળ છે. તેને ઈરાન તરફથી નાણાકીય અને લશ્કરી સહાય મળે છે.
બેરૂત વિસ્ફોટ બાદ, ઈરાને લેબનોનને માનવતાવાદી સહાય મોકલી અને દુર્ઘટના સાથે પોતાની એકતા વ્યક્ત કરી. જોકે, લેબનોનના કેટલાક વર્ગો દ્વારા હિઝબુલ્લાહના પ્રભાવ અને પ્રદેશમાં ઈરાનની ભૂમિકા અંગે પણ ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી છે.લેબનોનમાં ઈરાનનો પ્રભાવ, ખાસ કરીને હિઝબુલ્લાહ દ્વારા, લેબનોનના આંતરિક રાજકારણ અને પ્રાદેશિક સંબંધોમાં એક સંવેદનશીલ મુદ્દો રહ્યો છે.
